Episode 315
🎭 Μπέκετ ή η τιμή του Θεού Ζαν Ανούιγ – Η τραγωδία της εξουσίας και της συνείδησης
🌊 Τίποτε δεν σαγηνεύει περισσότερο στον Ανούιγ από τη στιγμή που ο άνθρωπος στέκεται μόνος απέναντι στο χρέος του.
Κι εδώ, ο Θωμάς Μπέκετ υψώνει την ψυχή του απέναντι σε έναν βασιλιά που αγάπησε όσο λίγοι.
Η σύγκρουση δεν είναι απλώς πολιτική· είναι υπαρξιακή, βαθιά, αιμάτινη.
Ένα έργο όπου η τιμή δεν είναι έννοια, αλλά σταυρός.
🎙️ Στο ηχητικό προλογίζω το έργο εγώ και κλείνω με σκέψεις για το μήνυμα που αφήνει πίσω του σαν φλεγόμενη γραφή στο σκοτάδι.
🎭 Κριτική – Στο ύφος Μάριου Πλωρίτη
Ο κόσμος του Ανούιγ δεν χαρίζεται. Είναι κόσμος όπου η εξουσία μυρίζει αίμα, όπου η φιλία μετριέται με σπαθιά και όχι με ψιθύρους, και όπου η συνείδηση, όταν υψωθεί, γίνεται βράχος που πάνω του σπάνε τα ανθρώπινα πάθη. Στον «Μπέκετ ή η τιμή του Θεού» η Ιστορία δεν περιγράφεται· ανασαίνει. Οι ήρωες δεν ζουν· παλεύουν με τους ίσκιους τους. Και ο άνθρωπος που έφτασε να κρατά στα χέρια του το μυστικό της εξουσίας, πληρώνει τελικά με τη ζωή του τη μόνη τιμή που αναγνωρίζεται στον ουρανό.
🌟 Δυναμική εισαγωγή
Εδώ, ο Ανούιγ στήνει ένα έργο όχι απλώς ιστορικό αλλά τραγικό μέχρι μυελού. Ο βασιλιάς Ερρίκος Β και ο Θωμάς Μπέκετ, φίλοι αχώριστοι, πρώτα χτίζουν τη ζωή τους σαν δύο όψεις της ίδιας νομής, κι ύστερα γίνονται αντίπαλοι στον πιο ανελέητο πόλεμο που γνώρισε ποτέ η συνείδηση του ανθρώπου: τον πόλεμο ανάμεσα στην τιμή του Στέμματος και την τιμή του Θεού. Και ο θεατής, μαγεμένος, βλέπει τον κόσμο να γέρνει από τη μία πλευρά στην άλλη σαν ζυγαριά που κανένας δεν μπορεί πια να κρατήσει όρθια.
📜 Υπόθεση – Πλούσια περιγραφή
Είμαστε στο απόγευμα της 29ης Δεκεμβρίου 1170. Οι τέσσερις ιππότες, φορείς μιας βασιλικής επιθυμίας που κανείς δεν τόλμησε να διατυπώσει καθαρά, εμφανίζονται στο αρχιεπισκοπικό μέγαρο. Ζητούν την άρση του αφορισμού των επισκόπων που υπάκουσαν στον Ερρίκο και ανακήρυξαν συμβασιλέα τον Ερρίκο τον Νεότερο.
Ο Μπέκετ αρνείται. Η φωνή του δεν τρέμει· η απόφασή του δεν γνωρίζει διαπραγμάτευση.
Το ίδιο βράδυ, οι ιππότες επιστρέφουν. Μπαίνουν στον καθεδρικό, όπου ο αρχιεπίσκοπος τελεί τον εσπερινό. Η απαίτηση επαναλαμβάνεται. Η άρνηση γίνεται ακόμη πιο κατηγορηματική.
Το τέλος αναπόφευκτο: χυμούν πάνω του, τον κατακρεουργούν.
Στο ιερό του Θεού, το αίμα του Μπέκετ βάφει την πέτρα.
Εκείνη τη στιγμή γεννιέται ένας μάρτυρας.
Τρία χρόνια αργότερα, στις 21 Φεβρουαρίου 1173, ο Θωμάς Μπέκετ αγιοποιείται. Το πλήθος συρρέει στον τάφο του, μιλώντας για θαύματα.
Ο άνθρωπος που ύψωσε την τιμή του Θεού πάνω από την τιμή του βασιλείου γίνεται σύμβολο αιώνιο.
👑 Χαρακτήρες – Ψυχολογική Ανάλυση
Ο Βασιλιάς Ερρίκος Β
Κυρίαρχος, παθιασμένος, με μια καρδιά που δεν ξέρει όρια. Φοβάται μόνο ένα πράγμα: την απώλεια της εξουσίας.
Η φιλία του με τον Μπέκετ είναι η μόνη στιγμή ανθρωπιάς του.
Όταν ο Μπέκετ του αντιτίθεται, ο βασιλιάς νιώθει ότι προδίδεται από τον μοναδικό άνθρωπο που τον γνώριζε βαθιά.
Η τιμή του πληγώνεται και η οργή του τρέφει το έγκλημα.
Θωμάς Μπέκετ
Η σιωπηλή δύναμη του έργου.
Ο άνθρωπος που πέρασε από τη γη σαν φλόγα: πρώτα κοσμικός, έπειτα ηθικός.
Στην εξουσία δεν βρίσκει ηδονή, αλλά καθήκον.
Κι όταν η φιλία του με τον βασιλιά δοκιμάζεται, επιλέγει τον Θεό.
Δεν είναι φανατικός· είναι άνθρωπος που βρήκε το ιερό μέσα του.
Οι ιππότες
Όργανα της βασιλικής σκέψης, θύματα και θύτες μαζί.
Δεν ξέρουν αν πράττουν κατά διαταγή ή κατά παρόρμηση.
Το έγκλημα γίνεται από υπερβάλλοντα ζήλο, από ανάγκη να κερδίσουν την εύνοια του ηγεμόνα.
Στο τέλος μοιάζουν με σκιές που υπηρετούν μια ιστορία μεγαλύτερη από αυτούς.
Ο πάπας, ο καρδινάλιος, οι επίσκοποι
Καθένας υπηρετεί μια άλλη μορφή εξουσίας.
Ο Ανούιγ τους δείχνει όχι ως άγιους αλλά ως πολιτικά όντα, φορείς συμφερόντων, ανθρώπους που ζυγίζουν τα πράγματα με τη λογική των βασανισμένων αιώνων.
Η βασίλισσα, η βασίλισσα μητέρα, ο γιος του βασιλιά
Σκιές του παλατιού.
Κόσμος κλειστός, ασφυκτικός, παγερός.
Οι γυναίκες του βασιλιά βλέπουν στον Μπέκετ όχι μια απειλή αλλά μια άβυσσο που θα καταπιεί την τάξη του παλατιού.
🏰 Ιστορικά στοιχεία της εποχής
Ο 12ος αιώνας είναι εποχή όπου η Ευρώπη παλεύει να ορίσει την ισορροπία ανάμεσα σε στέμμα και εκκλησία.
Ο Ερρίκος Β θέλει να περιορίσει τη δύναμη των κληρικών, να θεμελιώσει ένα ενιαίο βασιλικό δίκαιο.
Ο Μπέκετ, ως αρχιεπίσκοπος, υψώνει τείχος.
Το έργο είναι ο καθρέφτης της εποχής όπου η εξουσία του βασιλιά συγκρούεται με τη θέληση του Θεού.
✨ Μήνυμα του έργου
Η τιμή δεν είναι δώρο· είναι κόστος.
Και όποιος τη σηκώνει, πληρώνει.
Ο Μπέκετ πληρώνει με τη ζωή του την ακεραιότητα της ψυχής του.
Ο βασιλιάς πληρώνει με την ενοχή που δεν θα τον αφήσει ποτέ.
Ο Ανούιγ μας ψιθυρίζει πως η πραγματική εξουσία δεν ανήκει σε αυτόν που κυβερνά αλλά σε αυτόν που μπορεί να πει «όχι» ακόμη κι όταν όλα γύρω του απαιτούν να πει «ναι».
🌊 Η προσωπική μου ματιά
Για μένα, το έργο του Ανούιγ είναι ύμνος στην αλήθεια που επιμένει, έστω κι αν χρειαστεί να βαδίσει μέσα σε αίματα.
Ο Μπέκετ δεν είναι ήρωας από πέτρα· είναι άνθρωπος που μεταμορφώθηκε από την ίδια του τη συνείδηση.
Και μέσα στην ολόφωτη σιωπή του θανάτου του, ακούω πάντα ένα μήνυμα:
ότι η ψυχή που παραδίδεται στο Φως, δεν χάνει ποτέ.
🎭 Πρώτη παρουσίαση
1959 – Παρίσι
Πρώτη ελληνική παρουσίαση: Αρχές δεκαετίας 1960
🎧 Ηχητική Απόδοση (1960)
Μετάφραση και διασκευή: Δέσπω Διαμαντίδου
Σκηνοθεσία: Μήτσος Λυγίζος
Ηθοποιοί:
Δημήτρης Παπαμιχαήλ
Ανδρέας Φιλιππίδης
Γιώργος Νέζος
Γιάννης Αργύρης
Ζόρας Τσάπελης
Γρηγόρης Βαφιάς
Νένα Νενεδάκη
Σπύρος Ολύμπιος
Γιώργος Μετσόλης
Λάμπρος Κοτσίρης
Κώστας Ναός
Δέσπω Διαμαντίδου
Δάνης
Δημήτρης Χατζημάρκος
❓ Ερώτηση προς το κοινό
Πού θα στεκόσουν εσύ αν βρισκόσουν ανάμεσα στην τιμή του βασιλιά και στην τιμή του Θεού;
🌟 Στοχασμός
«Η εξουσία χτίζει βασίλεια. Η συνείδηση χτίζει αιώνες.
Κι εκείνος που επέλεξε τη συνείδηση, δικαιώθηκε από την αιωνιότητα».
✍️ Angeli Georgia – Storyteller of Light ✍️
#Becket #JeanAnouilh #Θέατρο #ΚλασικόΘέατρο #Ραδιοσκηνή #StorytellerOfLight #AngeliGeorgia #ΜπέκετΗΤιμήΤουΘεού #FrenchDrama 🌊
🌍 Μυστικές Πύλες Στήριξης
🇬🇷 👉 https://angeligeorgiastoryteller.gr/support
📚 Metabook: https://metabook.gr/angel67
📜 Εγγραφή στο κανάλι για περισσότερα θεατρικά έργα, μυστήριο και vintage ατμόσφαιρα!
